اثربخشی آموزش ارگونومی در اصلاح وضعیت بدنی، عوامل خطر ارگونومی و شدت دردهای اسکلتی- عضلانی در کاربران رایانه

چکیده مقدمه: استفاده از رایانه بدون توجه به ارگونومی ممکن است منجر به مشکل بهداشتی، ناراحتی بلندمدت، ناتوانی جسمی و از دست رفتن روزهای کاری شود. هدف: بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر تلفیق نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و مرحله‌های تغییر در اصلاح وضعیت بدنی، عوامل خطر ارگونومی و شدت دردهای اسکلتی عضلانی در کاربران رایانه. مواد و روش‌ها: در این مطالعه کنترل شده تصادفی نیمه تجربی، 75 نفر از کاربران به دو گروه تقسیم شدند، در گروه اول مداخله آموزشی تئوری محور بر اساس سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و الگوی مرحله‌های تغییر اعمال شد و گروه دوم، گروه کنترل (75= n) بود. هر دو گروه در شروع مطالعه، 3 و 6 ماه بعد از مداخله ارزیابی شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل: روش ارزیابی سریع اندام فوقانی برای تعیین حالت‌ کاری اندام فوقانی، پرسشنامه خود اجرا که سازه‌های تئوری رفتاری برنامه‌ریزی شده را اندازه‌گیری می‌کند، الگوریتم مرحله‌های تغییر و آزمون دانش ارگونومی و VAS برای ارزیابی شدت درد اسکلتی- عضلانی بود. مداخله شامل دو جزء بروشور اطلاعاتی منطبق بر مرحله و مشاوره آموزش پیشگیرانه فردی بود. نتایج: گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل نمره‌های بالاتری را در آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده، قصد و همین طور رعایت پوسچر طبیعی به‌عنوان رفتار هدف داشتند(05/0> P). همچنین، یافته‌ها نشان دهنده کاهش معنی‌دار شدت درد اسکلتی عضلانی بود(05/0>P). در پی‌گیری‌های 3 و 6 ماه بعد از مداخله، بین دو گروه در سازه هنجار انتزاعی تفاوت معنی‌دار دیده نشد. مداخله نتوانست سطح خطر RULA را با حوزه پایین و خیلی پایین (سطوح 1و2) کاهش دهد و تنها آن‌را به سطح خطر متوسط رساند. نتیجه‌گیری: اگر آموزش ارگونومی پیشگیرانه به‌عنوان جزئی از مداخله‌های چندبخشی باشد که دست کم دو مورد از موارد آنالیز و حذف عوامل خطر، کنترل‌های مهندسی و کنترل‌های اجرایی را دربر‌داشته باشد، موفق‌تر خواهد بود.